Bouwen aan de toekomst

Alkmaar telt steeds meer inwoners. En alle mensen willen graag hun vrije tijd leuk besteden. Dat kan een bezoek aan een museum zijn, theatervoorstelling of concert. Voor veel mensen (jong en oud) is zelf bijvoorbeeld muziek maken, of schrijven, of een andere creatieve...

’Al die andere partijen hebben ambitieuze plannen, beloven gouden bergen. Het gaat mij om zaken als de poepzuiger’, aldus Ben Bijl over razendsnelle groei Alkmaarse partij BAS.

Het lijf is vooral ballast geworden, hij moet het voortslepen. ,,Op mijn vijftiende zat ik al in de bouw. Ik was heel sterk. ’Ik til het wel even’, zei ik altijd. Die rekening moet ik nu betalen.’’

Schijnbaar uit het niets komt er nog meer gewicht op zijn schouders. Ben Bijl was de grote winnaar van de Alkmaarse verkiezingen. Zijn partij BAS ging naar vier zetels. Opeens is zijn rol als comfortabele eenmansfractie over. BAS is nu de vierde partij van de gemeente, de Alkmaarder verwacht iets van hem.

Hoe voel je je sinds de overwinning op de verkiezingsavond?

,,Overweldigd, nog steeds. Het begint langzaam te landen.’’

Neem me mee: Terug naar de verkiezingsavond.

,,Toen ik binnenliep, zeiden mensen om me heen al: Je gaat het goed doen. Dat temperde ik, want dat waren bekenden. Toen kwam de eerste uitslag: OPA niet zo denderend, GroenLinks goed, VVD niet zo best, D66 redelijk goed. Toen zat ik op mezelf te wachten. En ik schoot zo omhoog, zo over Gosse (Postma van CDA, red.) heen. De vierde partij…’’

,,Ik heb het eerder gezien. Partijen die bij de voorlopige uitslag op acht staan en aan het eind van de avond toch weer op zes. Maar ik bleef stijgen. Jezus, ongelooflijk. Het landt niet op dat moment, ik ben niet zo van het euforische. Het was een soort onwerkelijkheid. Het voelde alsof ik in een sprookje zat, in een andere wereld. Ik had vier zetels nooit aan zien komen. Ik was van tevoren blij geweest met twee zetels. Blijkbaar had ik toch een gevoelige snaar geraakt.’’

Welke snaar?

,,Daar heb ik wel een idee bij, ik ben niet helemaal gekke Gerritje. Het idee van ’doe maar normaal, dat is gek genoeg’. Ik ben een politicus van no-nonsense. Van de kleine punten op straat. Mijn campagne ging over speelveldjes, bloembakken. Al die andere partijen hebben ambitieuze plannen, beloven gouden bergen. Het gaat mij om zaken als de poepzuiger. Een Alkmaarder wil gewoon parkeren. We hoeven geen ambitieuze stad van Alkmaar te maken. Iedereen zegt dat de verkiezingen over bouwen gingen. Dat is niet hét onderwerp. Het gaat om de leefomgeving.’’

Maar je kunt toch niet om het onderwerp bouwen heen?

,,Natuurlijk is het een onderwerp. Vier jaar geleden zei Paul Verbruggen (toenmalige wethouder) dat er 20.000 woningen bij moesten komen in Alkmaar om de overloop van Amsterdammers op te vangen. Ik zei: ’Hallo, ben je wel goed bij je hoofd?’ Waarom moeten wij de Amsterdammers opvangen?’’

Dat is jouw stokpaardje: ’Geen Amsterdammers, voorrang voor de Alkmaarders.’ Zet je dan niet alles op slot?

,,Er wordt gezegd dat wij een muur willen. Dat is bullshit. De regio tot Schagen mag hier wel komen. Ik wil geen Randstad. Het gaat erom dat Amsterdam het zelf moet oplossen. Waarom moet Alkmaar de woonbehoefte van Amsterdam en van Noord-Holland oplossen? Waarom kunnen ze dat niet zelf?’’

Ben Bijl pakt een rond bijzettafeltje.

,,De tafel is Nederland. Daar wonen 17 miljoen mensen op. Als je Noorwegen uitvouwt, valt dat over ons heen en gaat helemaal door tot Spanje. Daar wonen vier miljoen mensen. Moeten we niet eens op de rem trappen?’’

Wat stel je voor? Massaal emigreren naar Noorwegen?

,,Het gaat erom dat Alkmaar niet een landelijk probleem moet oplossen. De hoeveelheid die Alkmaar op zich neemt staat niet in verhouding. Wij doen 1000 woningen per jaar. Naar verhouding zou Amsterdam dan 10.000 per jaar moeten doen, dat halen ze lang niet.’’

Dus een rem op bouwen. Is dat jouw tafelzilver als je straks met D66 om de tafel zit voor een rol in een coalitie?

,,Nee. Het is belangrijk, maar nog belangrijker vind ik pandjesbazen. Die moet je aanpakken. En als ik het voor het zeggen zou hebben zou ik meer aandacht geven aan de buitenwijken. Ik schaam me soms rot als ik door de stad fiets: Dan staat de binnenstad vol met prachtige kerstbomen, maar dat is over als ik de Friesebrug oversteek. Daar wonen toch geen tweederangsburgers? Alkmaar is niet alleen de binnenstad en de Bergermeer. Je moet van iedereen houden.’’

Je bent van de ’kleine punten’, maar D66 is bij uitstek een ambitieuze partij.

,,Er zal altijd water bij de wijn moeten als je mee wil regeren. Nederland is een polderland. Een coalitie zal vooral om vertrouwen gaan, dat zei Van der Rhee (VVD) ook al. Er moet een klik wezen en dan ga je voor elkaar.’’

Een klik. Op dat vlak is het wel eens mis gegaan. Bij BAS had je ruzie met Willem Peters, die vertrok, en bij OPA ben je met ruzie weggegaan. Ben jij wel een stabiele partner?

,,Dat waren interne strijden, dat gaat niet om een samenwerking met partners. Met OPA heb ik goed geregeerd. Interne strijd is overal, niet één partij waar dat niet zo is. Maya Bolte (Leefbaar Alkmaar) had trammelant bij de PvdA. Victor Kloos (OPA) bij Stadsbelang. Van der Rhee (VVD) bij OPA.’’

Wat zegt dat?

,,Er is altijd strijd intern, omdat politiek ook altijd over macht gaat.’’

Gaat het jou om macht?

,,Ik wil wel mee doen, maar ik doe het niet om het pluche. Ik doe het voor mensen op straat.’’

Stel: D66 ziet het met jullie zitten. Hebben jullie een wethouderskandidaat?

,,We zien wel hoe dat loopt. Als we in het college komen leveren we er wel een, dat mag wel met vier zetels.’’

Jouw vriendin Pien Jellema staat op plaats drie op je lijst, daar is kritiek op geweest. Heeft jouw lijst wel de bagage voor een coalitierol?

,, Mijn nummer twee Rob (Haverlag) gaat heel lang mee. Boran (Bilbal, nummer vier) is ook al raadslid geweest van het CDA. Pien is nieuw, maar die heeft een schone blik. Dat is ook belangrijk.’’

Je begon net over vier jaar geleden. Ik zag vier jaar geleden een vermoeide Ben Bijl. Een spook. ’Moet die niet stoppen?’, dacht ik.

,,Ik had toen veel in mijn rugzak zitten. Pal na de verkiezingen was ik mijn vrouw verloren, we waren 28 jaar samen geweest. Daarna bleek mijn moeder te dementeren. Die heeft voor euthanasie gekozen. Daarna kwam het uitstappen van Willem Peters (zijn nummer twee op dat moment bij BAS, red.) en kwam er veel modder over mee heen. Fysiek had ik het ook zwaar. Na een jaar pijn in mijn rug, liet ik er toch maar even naar kijken. Ik had nierkanker. Ik had op dat moment veel mensen om me heen verloren. Ik dacht: Nu ben ik zelf aan de beurt.’’

Vorig jaar brak je een keer in tranen uit. Ik dacht opnieuw: moet je niet stoppen met de politiek?

,,Er is wel een moment geweest dat ik dat dacht. Mijn vuur was een waakvlammetje geworden. Maar dat is weer opgelaaid en daar heeft Pien een grote rol in gespeeld. Het heeft wel gevolgen gehad. In januari kreeg ik groen licht van de dokter, ik had maar acht weken de tijd voor een campagne.’’

Dus het kwam niet door je campagne dat het zo goed ging?

,,Nou ik heb de afgelopen vier jaar ook niet stil gezeten. De mensen weten ook waar ik voor sta, ik heb een neus voor wat er op straat leeft.

Het is misschien ook wel zo dat andere partijen het verkloot hebben. Dat ik het minder verkloot heb dan de anderen. Van der Rhee zei dat de VVD afgerekend is op het anti-Den Haagsentiment. Maar de VVD heeft ook twee wethouders weggestuurd om iets kleins. Ik denk dat de kiezer dat niet vergeten is.’’

Je bent een politicus met emotionele en fysieke littekens. Ga je het  volhouden?

,,Het waakvlammetje is weer vuur geworden en dat blijft het ook. Mijn geestelijke wilskracht wint het van het fysieke. Ik ben volhardend. Ik ga door tot mijn tachtigste als het nodig is. Als ik niet meer groei, stop ik. Of als ik dement word.’’

Uit het Noordhollands Dagblad, 20 maart 2022